Tekst video: compilatiefilm docureeks 'Op eigen benen'
'Op eigen benen': 6 maanden lang volgen 40 leefloners 4 opleidingstrajecten op weg naar werk.
Niamat uit Afghanistan
'Ik kom uit Afghanistan. Dat is een mooie plaats. Maar door de oorlog wordt alles kapot. Daarom zitten wij altijd in de kelder, allemaal beneden in het huis. Mijn papa zegt: 'Ja, ga maar, ik wil alles goed voor jou.' Mijn mama zegt ook: 'Hou je goed! Pas op, niet heel je leven kapotmaken.' Ik probeer altijd goed te blijven: werken, studeren, alles goed doen. Ik wil een echte job hebben, echt werk.'
Fadumo uit Somalië:
'Ik wil geen leefloon nodig hebben. Ik wil werken. De uitkering van het OCMW is niet genoeg. Als mijn kinderen bijvoorbeeld iets vragen in de winkel, dan kan ik het hen niet geven.
(Kinderen: Kippen, kippen ...) Ik wil mijn kinderen een goede toekomst kunnen garanderen. Ik wil dat ze veel studeren en een goed diploma halen.'
Warsama uit Djibouti
'In het leven moet je verder geraken. Als je afhankelijk blijft van het OCMW, geraak je niet vooruit. Daarom is het erg belangrijk om werk te hebben.'
Madeleine uit Burundi
'Als ik iets doe, dan voel ik me nuttig. Maar als ik hier blijf zitten, ben ik enkel nuttig voor mezelf dus ... Dat is toch de moeite niet! Het heeft geen zin om op een stoel te zitten wachten op het OCMW op het einde van de maand. Een steak te gaan kopen om hier aan tafel te gaan zitten. Om hier alleen te zitten eten ... Ik weet het niet.'
Opleiding metaal
Niamat: 'Goedemorgen! Morgen!' 'Ik ben bij mijn assistent geweest en ik heb verteld, ik wil werken, als het kan .... Die heeft mij naar Vélo gestuurd, voor 6 maanden.'
Peter, basistechnieken metaal: 'Goedemorgen iedereen! Wie er nu is, is op tijd. Degenen die er niet zijn ... minstens 1 minuut te laat. Iedereen goed wakker? Dit is niet gemakkelijk hé.'
Peter: 'De opleiding is eigenlijk basistechnieken metaal. De cursisten dat zijn leefloontrekkers van het OCMW van Leuven. Dus het OCMW van Leuven zorgt dat de mensen bij ons terecht komen. Zij maken ook een selectie, kijken vooraf, wie heeft er interesse. Bedoeling van de opleiding is, de mensen verder helpen, zo snel mogelijk op eigen benen krijgen. Dat kan via werk zijn, dat kan via een opleiding zijn, maar eigenlijk is de bedoeling om ze zo snel mogelijk naar een betere situatie te krijgen.'
'En we moeten nu zien of dat de versnelling goed afgesteld is. Voila! Het is niet goed, Niamat, maar het is zeer goed! Heel goed!'
Opleiding de eerste steen
Raf, opleiding bouw: 'Nu geef ik de opleiding bouw. De basis van metsen, van vloeren, van bepleisteren, gyproc plaatsen en afwerken.'
'Je ziet, die laatste steen hier, die zit te laag hé, die moet zo.'
'Bouw is niet zomaar een steen leggen. Daar hoort ook heel veel voorbereiding, heel veel inzicht bij. Toch wel redelijk ingewikkelde materie.'
'Veel opscheppen, niet te veel dat het niet op de grond valt! Het is de muur dat we gaan plakken, niet de vloer hé. Hop ertegen, niet te lang ... ok, zet jij nog eens van vanonder tot hier ... op dezelfde manier als ik voorgedaan heb.'
'Als hij er nog 2 weken op oefent, kan hij daar echt in werken, denk ik.'
Opleiding tien voor koken
Jan, opleiding koken:: 'De bedoeling van het project is eigenlijk om de mensen die een leefloon krijgen een stuk zelfvertrouwen geven, een stuk geloof in eigen kunnen geven. Die mensen die krijgen gedurende 3 maanden Nederlands en wiskunde, maar alles een beetje toegespitst op de keuken: keukentermen, homologie en alles wat er in de keuken gebeurt. En dan volgen ze ook koksschool.'
Chef Peter: 'Dus de bedoeling is dat ze binnen dit en een half jaar eigenlijk klaar zijn om ergens in een rusthuis of in een ziekenhuis te kunnen gaan helpen.'
'Kom, we gaan koken. Ok, welke groente zou dit zijn? Dat kennen jullie niet, hé'
'Nee' (gemompel).
'Dit is raap.'
'Raap, ja!'
'Raap. Die gaan we schillen ...'
'Schillen' (in koor)
... 'met onze dunschiller, en nadien gaan we er een mooie brunoise ook van snijden.'
Jan: 'De leerkracht van open school, Tinne, tijdens de kooklessen gaat zij mee in de keuken staan om echt taalcoaching op de vloer te geven.'
Tinne: 'Wat is dat? Wat heb jij vast? Wat is dat?' (man schudt het hoofd) 'Raap'. Man herhaalt: 'Raap.'
Mannen herhalen: 'Raap. Raap.'
Tinne: 'Raap' (mannen herhalen nog eens).
Tinne: 'Ze moeten ook de producten veel gebruiken, dus het is belangrijk dat ze dat veel herhalen, anders gaan ze het vergeten hé!'
'Peer'
Tinne: 'Nee, geen peer hé, wat was het?'
'Prei. Prei' (herhalen in koor).
Tinne: 'En wat is dat? Wat snijd je? Wat is dat?'
'Euh ... ajuin'
Tinne: 'Ui, ui ... een ui of een ajuin.'
'Ajuin!'
Opleiding huishoudhulp
An: 'De opleiding die ik geef, is huishoudhulp om mensen toe te leiden tot dienstenchequesector. Op dit moment is dat nog steeds een knelpuntberoep. Wij proberen mensen techniek bij te brengen, maar eigenlijk zit er in die opleiding zoveel meer hé! Omgaan met klanten, enorm veel taal, maar eigenlijk ook wel zo van, hoe leven de Belgische mensen.'
'Wij gaan dadelijk naar de fietsschool, allemaal samen. Dat is een fietstest, iedereen gaat heel even op een fiets zitten. Jullie krijgen daar een fiets, oké? Waarom gaan wij leren fietsen, voor de mensen die dat niet kunnen?'
'Werken' (antwoorden door elkaar).
'Ja, je bent snel op je werk. Dus, wij moeten goed Nederlands leren. We moeten stipt op tijd leren komen. Wij gaan leren poetsen, wij gaan leren strijken, wij gaan van alles leren en wij gaan ook leren fietsen. Ja?'
An: 'Dat is allemaal in het kader ook van integratie hé. Daar zijn wij eigenlijk ontzettend mee bezig, van, pas de mensen aan, dat die eigenlijk op gelijk niveau komen.'
Fadumo: 'Wie kan mij helpen?'
An: 'Hoe voelt het?'
Fadumo: 'Goed!
An: 'Goed?'
Fadumo: 'Nee, nee, ik kan niet zoveel. Ik heb help nodig'
An: 'Ja, maar allez ... je hebt je voeten hé ... ja zo ... probeer ... ja tuurlijk, dat is stap een ... je moet nu evenwicht proberen te bewaren, gewoon zo ...'
'Die eerste stapjes, dat is als leren lopen hé.'
Peter: 'De groep die we nu hebben, is er één waar absoluut talenten in zitten. Mensen met heel veel mogelijkheden. Er zitten mensen bij met een bachelordiploma. Er zitten mensen bij die in een winkeltje gewerkt hebben. Ook mensen die ooit in het leger geweest zijn. Het is heel divers. Mensen met heel zware verhalen, mensen met traumatische ervaringen ook. Maar wat ze allemaal meebrengen, dat is hoop dat wij hen verder gaan kunnen helpen.'
Opleiding de eerste steen
Raf: 'De groep is eigenlijk een beetje fifty-fifty, autochtonen en allochtonen. De autochtonengroep zijn allemaal Leuvenaars, zijn ook allemaal jonge mensen rond de twintig.'
'Het is pauze!'
Raf: 'De meesten hebben hun school niet helemaal afgemaakt. Dat soort geschiedenis hebben ze allemaal wel wat en ik ervaar dat ook, dat die echt daar willen aan werken, dat die echt deze kans die ze nu krijgen, au sérieux nemen, dat ze daar willen op verder bouwen.'
Leerling 1: 'Vroeger gewoon een beetje te veel foute keuzes gemaakt. Daarmee, een beetje opnieuw beginnen ...'
Leerling 2: 'Ik heb altijd wel spijt gehad dat ik mijn diploma niet heb gehaald, ik heb ook spijt dat ik gestopt ben in 't school. Van eigenlijk al de eerste dag, want dat was plezant en ja, als je zo niet meer bezig bent, dan weet je toch wat je mist dus ...'
Leerling 3: 'Dat is waar! Hopen dat we rap aan vast werk geraken! Het is niet zo gemakkelijk om tegenwoordig werk te vinden hé!'
Raf: 'OCMW vraagt ook aan ons, volg dat goed op en communiceer dat als er een probleem - het minste probleem - is, communiceer het. Die worden ook gesanctioneerd of aangesproken als het niet goed loopt. Het OCMW investeert daarin, die willen daar ook iets uithalen.'
Opleiding huishoudhulp
An: 'Dus je hebt wel wat lessen gemist en dat wil ik toch ook een keer afspreken. Wij kunnen maar een stageplaats aan jou geven als je stipt aanwezig bent hé. Kom ik op tijd? Vind ik het adres? Ja?'
Fadumo: 'Ja!'
An: 'Ben ik vriendelijk met de klanten?'
Fadumo: 'Ja!'
An: 'Ja? Doe ik mijn werk goed? Ga ik niet te vroeg weg? Ja? Al dat soort dingen worden dan getest. Hm. Ik wil nog één ding zeggen rond kledij.'
Fadumo: 'Ja!'
'Daar hadden wij afspraken, welke afspraken?
Fadumo: 'Ik doe alles zo, van bij mij ...'
An: 'Erin!'
Fadumo: 'Ja, alles erin, maar niet zo los.'
An: 'En dat heeft ook wel met de veiligheid te maken.'
Fadumo: 'Ja, ik heb gedaan, ik heb dat gedaan ja!'
An: 'Met de hoofddoek wordt er eigenlijk gevraagd, kan er een klein sjaaltje aangedaan worden? De haren mogen bedekt worden, daar hebben wij geen enkel probleem mee. En met de lange rok vragen wij eigenlijk iets onder de knie en daaronder een lange broek. Op dat moment zijn wij niet met religie bezig.'
An: 'Jij wilt graag werken?'
Fadumo: 'Ja!'
An: 'Ja? En hoeveel time denk jij op te starten?'
Fadumo: 'Hm, halftime?'
An: 'Halftime om te starten!'
OCMW-medewerker: 'Maar wij verwachten ook dat na een tijdje niet meer het OCMW moet blijven steunen hé. Dus ... het is niet de bedoeling van nu tot het einde der dagen leefloon krijgen van het OCMW hé!'
Opleiding 10 voor koken
Chef Peter: 'Twaalf weken zijn we verder en dit is hun laatste les. En volgende maand gaan ze op stage, dan moeten ze dus 180 uren stage lopen in een ziekenhuis of een rusthuis. Sommigen gaan zelfs naar een echt restaurant. Dat is voor hun een grote stap vooruit, een hele grote stap. Ah, iemand gaat zelfs naar een hotel, Madeleine gaat naar een hotel. Ja, die gaat stage doen in een hotel!'
Hotel
Madeleine: 'Ik volg nu stage. Drie weken in hotel "De Pastorij". Dat bevalt me enorm!'
Hoteleigenaar: 'Je gaat heel veel informatie krijgen vandaag, maar het is de bedoeling dat je rustig aan doet en je gaat zien, binnen een maand ben jij experte in ontbijt.'
Hoteleigenaar stelt Madeleine voor aan hotelbezoekers: 'Goedemorgen iedereen, zo dit is Madeleine!'
Madeleine: 'Als ik ga werken, ontmoet ik veel mensen. Zoals vanmorgen, ik voelde me in de zevende hemel. Ik sprak met de mensen ... Als de mensen me goeiedag wensen, dan voel ik me fantastisch.'
Madeleine: 'Alles naar wens?'
Bezoekers: 'Alles goed.'
Madeleine: 'Smakelijk eten.'
Bezoekers: 'Dank je.'
Hoteleigenaar: 'Ze heeft dat goed gedaan vanmorgen, niet? Het is haar eerste dag. Dus, dat is altijd moeilijk. Ze is heel opgewonden en blij.'
'Alles goed? Is alles goed verlopen?'
Madeleine: 'Jazeker!'
Hoteleigenaar: 'Het is een familiehotel. En nu behoor je ook tot de familie.'
Madeleine: 'Dat is vriendelijk, dat raakt me wel! Hartelijk bedankt! Bedankt'
Hoteleigenaar: 'Ik geef je de sleutel van het hotel.'
Madeleine: 'Wauw, nu ben ik eigenaar van een hotel! Joepie! Dank je wel!'
'Hoteleigenaar: 'Hou de sleutel goed bij!'
Madeleine: 'Ja, ik beloof dat er goed op zal letten.'
Opleiding metaal
Peter: 'Via een stage is Warsama, eigenlijk vrij snel in de opleiding al, aan vast werk geraakt. Dan laten wij ze nog niet zomaar los, dan zorgen wij ook dat alles in orde is, want vaak komt daar wel wat papierwerk bij te pas en zo. En ook nadien blijven wij contact houden om te zien of alles naar wens verloopt. Dat is werk dat onze trajectbegeleiders op zich nemen.'
Trajectbegeleider: 'Verleden week had jij een stage!'
Warsama: 'Ja.'
Trajectbegeleider: 'Maar vanaf volgende week gaan ze je een interimcontract geven.'
Warsama: 'Wow'
Trajectbegeleider: 'Ja, en dan krijg je wel betaald hé! Maar daarvoor moet je je inschrijven bij het interimkantoor. Ken je dat, een interimkantoor?'
Warsama: 'Nee, ik weet niet ...'
Trajectbegeleider: 'Een interimkantoor regelt alle contracten en loon voor het bedrijf.'
Warsama: 'Het is super! Ik ben blij, want dit is alles wat ik zocht. Betaald worden, normaal zijn, net zoals alle andere mensen. Ook wat uitgaven betreft, je kan kopen wat je wil ook. Want via het OCMW is het niet altijd ... je moet besparen en altijd opletten.'
Trajectbegeleider: 'Dat is ons doel hé, om jou te helpen naar werk. En als jij blij bent, zijn we ook blij hé!'
Warsama: 'Ja, dat is zo!'
Anouk van Lembergen, werkgever van Warsama: 'Ik denk dat mensen zoals Warsama veel ellende hebben meegemaakt, en gezien hebben, en dat die echt wel bereid zijn tot vechten voor een voor hun betere toekomst.'
Warsama: 'Hallo, goeiemorgen!'
Anouk: 'Ondertussen zijn we bijna 2 weken verder en wij zijn ongelooflijk tevreden!'
Opleiding huishoudhulp
An: 'Hallo! Eigenlijk heb ik goed nieuws voor iedereen. Ja? Dus, het is bijna een goednieuwsshow! Ik denk dat er voor iedereen, ofwel een job ofwel een vervolgtraject is.'
'Mimi, goede stage gedaan en een goede bureau! Adecco zegt dat ze jou 13 januari willen zien en dat je eigenlijk mag komen solliciteren.'
Mimi: 'Ok, dank u!'
An: 'Dus proficiat! Vicky, Proficiat! Jij kan starten bij Pure, 26 januari! Goed gedaan!'
An: 'Zo snel kan het gaan! Er zijn hier mensen die binnen de 4 maand aan 't werk zijn. En de meeste mensen zijn binnen de 5 of de 6 maand aan 't werk. Ik vind dat elke keer heel, heel leuk om te zien wat ge op 4, 5 maand kunt bereiken met een groep en ik zie ook een geweldige dankbaarheid bij hun. Dat is een ongelooflijk moment.'
'Mag ik u kussen?'
Man: 'Ja!'
An: 'Ja?'
An: 'Soms moeten zij aan mij vragen, als ze het al getekend hebben, ben ik in contract? Dus zover gaat dat hé, de verwondering hé! En als ik zeg van, ja, dat is uw eerste contract in België en nu is het aan u!'